Historia
| Krótka charakterystyka powiatu rybnickiego |
Powiat rybnicki leży w południowo - zachodniej części Województwa Śląskiego. W obecnym układzie administracyjnym został utworzony 1 stycznia 1999 r. na mocy reformy administracyjnej. 190 rocznicę powiatu obchodziliśmy w 2008 r., natomiast najstarsze wzmianki o powiecie pochodzą z XIII wieku, gdy gospodarkę na tych ziemiach prowadził zakon cystersów. Powiat Rybnicki to teren o powierzchni 224 km2, który zamieszkuje około 74 tys. ludności. W jego obrębie znajduje się pięć gmin: Czerwionka - Leszczyny, Gaszowice, Jejkowice, Lyski, Świerklany. Miasto Rybnik stanowi odrębny powiat, tzw. grodzki. Na terenie powiatu współistnieje przemysł i rolnictwo. Obszar powiatu, mimo iż położony w rejonie eksploatacji górniczej nie jest pozbawiony walorów przyrodniczych i turystycznych. Przybywając na naszą ziemię znajdziecie Państwo dobre warunki do aktywnego wypoczynku. Umożliwiają to szlaki rowerowe łączące atrakcyjne dla zwiedzających miejsca: drewniane kościółki z XVI - XVIII wieku, zabytki techniki, żerowiska bobrów, pomniki przyrody. Należy podkreślić, że część gmin powiatu rybnickiego leży w obrębie Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. W powiecie kwitnie życie kulturalne i rozwija się sport. Działa tu wiele organizacji kulturalnych, zespołów muzycznych i klubów sportowych. Istniejące instytucje pomagają młodzieży rozwijać swoje uzdolnienia, organizując liczne konkursy, przeglądy artystyczne i zawody sportowe. Odbywa się tu również wiele ciekawych imprez kulturalnych i sportowych, takich jak koncert Magia Rocka, Piecowisko, dożynki powiatowo – gminne czy rajdy rowerowe. Każda gmina powiatu ma swoją specyfikę i jest warta odwiedzenia. W ostatnich latach powiat bardzo prężnie się rozwija i jest miejscem atrakcyjnym dla inwestorów. Jego atutem jest usytuowanie w pobliżu sieci najważniejszych krajowych dróg, w tym autostrad A1 i A4. Co istotne, powiat cechuje stabilna, sprzyjającą przedsiębiorczości władza - od momentu utworzenia powiatów w 1999r. funkcję starosty pełni ta sama osoba. Od kilku lat region rybnicki kształtuje swoje nowe oblicze. Zmienia się krajobraz, znikają dymiące kominy, woda w rzekach jest coraz czystsza a powietrze nie jest już tak zanieczyszczone. |
| Powiat w II Rzeczpospolitej, PRL i obecnie |
| Pierwszy doniosły akt prawny ustalający podział władzy i regulujący jej zakresy, jakim była uchwalona na początku istnienia II Rzeczpospolitej Konstytucja Marcowa z 17 marca 1921 roku w art. 3 podkreśla oparcie ustroju Rzeczypospolitej Polskiej na zasadzie szerokiego samorządu terytorialnego, nakazując jednocześnie przekazanie samorządom właściwego zakresu ustawodawstwa w dziedzinie administracji, kultury i gospodarki. Konstytucja ta w art. 65 do 73 precyzuje niektóre zadania i uprawnienia samorządu, jak również określa jego współdziałanie i nadzór ze strony administracji państwowej. Chociaż ustawy zapowiedziane art. 3 zostały uchwalono dopiero w roku 1933, to nie znaczy, że samorządy w tym czasie nie działały, Ustawa ta (O częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego) stanowiła uzupełnienie istniejących przepisów modyfikując je w kierunku ujednolicenia ustroju samorządów. Łącząc w jedno państwo trzy zabory, w których obowiązywał inny podział administracyjny a także rozwinięty system, chociaż znacznie różniący się, samorządu lokalnego na terenach zaboru pruskiego i austriackiego, spieszono się z rozwijaniem samorządności tam gdzie jej jeszcze nie było, pozostawiając rozwiniętą samorządność tam gdzie ona funkcjonowała skutecznie wypełniając brak administracji państwowej. Dekrety Naczelnika Państwa z 4 lutego 1919 roku „O samorządzie miejskim” i „O tymczasowej ordynacji powiatowej” formalnie utrzymywały samorządność w byłych zaborach pruskim i austriackim. Pomimo różnic wynikających z posiadania przez województwo Śląskie autonomii i istnienia samorządowych województw Poznańskiego i Pomorskiego a także wynikających z przesłanek historycznej przynależności do innych państw różnic w wielkościach gmin wiejskich samorząd powiatowy po 1933 roku na terenie całego kraju miał jednolity charakter, przedmiotem jego działania były interesy gospodarcze (budowa i utrzymanie dróg, rozwój drobnej wytwórczości i przemysłu), zdrowotne (budowa i utrzymanie szpitali, nadzór nad opieką medyczną, nadzór nad opieką sanitarną i weterynaryjną) i kulturalne mieszkańców (nadzór nad stowarzyszeniami kulturalnymi, współpraca z samorządami zawodowymi). Samorząd ten był jednak tworzony nie w sposób bezpośredni, lecz przez kolegia, do których należeli delegowani przez swoje rady, radni gminni oraz członkowie zarządów miast i gmin wchodzących w skład powiatu. Kolegia te wybierały członków Rady Powiatu i członków Wydziału Powiatowego. Organami tego samorządu były; Rada Powiatowa jako organ uchwałodawczy i kontrolny oraz Wydział Powiatowy i Starosta jako organy wykonawcze. Starosta jako organ administracji rządowej był jednocześnie przewodniczącym Rady Powiatu i Wydziału Powiatowego. W miastach na prawach powiatu obok prezydenta miasta wybieranego przez Radę Miejską funkcjonował organ administracji rządowej w osobie Starosty Grodzkiego. Wydział Powiatowy składał się z pięciu wybieranych na pięcioletnią kadencję członków, obradował co najmniej raz na miesiąc, wykonując uchwały Rady, przygotowując jej obrady, decydując w sprawach nie zastrzeżonych do kompetencji Rady i sprawując czynności nadzorcze nad samorządami gmin i miast nie wydzielonych z powiatu. Starosta pełnił funkcje organu wykonawczego Wydziału Powiatowego, wykonywał jego uchwały, nadzorował pracę wójtów i burmistrzów jako organów wykonawczych samorządów gmin i miast należących do powiatu i był zwierzchnikiem służbowym urzędników samorządu powiatowego, których jednoosobowo powoływał. Pełnię obrazu samorządu powiatowego obrazuje nie tylko ich wewnętrzna organizacja i sposób powoływania, ale również przychody i sposób kształtowania budżetów samorządów. Po roku 1935 źródła dochodów powiatów kształtowały się średnio w sposób następujący :
Przy tak skonstruowanych dochodach powiaty pomimo ograniczonej samorządności były istotnym czynnikiem rozwoju infrastruktury lokalnej mogącym również zapobiegać i zwalczać niektóre „plagi społeczne” takie jak analfabetyzm, bezrobocie i nie być zdanym na pomoc państwa w przypadku zwalczania klęsk żywiołowych. Zabytki na terenie Powiatu Rybnickiego
Zameczek Czernica - jest najokazalszym obiektem dawnej architektuy Czernicy w gminie Gaszowice. Dwór pochodzi najprawdopodobniej z XIX wieku. Po dokonaniu remontu pałac został przeznaczony na działalność kulturalną.
Zameczek w Leszczynach - dwór klasyczny, zwany zamkiem, wzniesiony w 1882 r. Znajduje się w gminie Czerwionka - Leszczyny. Obecnie pełni funkcję obiektu uzyteczności publicznej.
Dworek w Zwonowicach mieści się w gminie Lyski, który powstał najprawdopodobniej w 1887 r. Dwór znajduje się na wzniesieniu nazywanym Winną Górą. Obecnie w dworku mieści się leśniczówka. |
Klauzula informacyjna
Gmina z dobrą energią
Nie truj sąsiada!
Rzecznik Konsumentów
Powiat w liczbach
